Hydroliza podeszwy środkowej
Od czasu do czasu do naszego sklepu dzwoni klient, który spotkał się z problemem, iż odpadła podeszwa z jego buta i czy możemy coś w tej sprawie poradzić. W niektórych przypadkach podeszwy rozpadają się wręcz na kawałki. Co istotne ten problem może wystąpić nawet w butach, które były rzadko używane. Dlaczego tak się dzieje? Odpowiada za to poliuretan używany do produkcji podeszwy środkowej, a problem nazywa się hydroliza. Spróbujmy to wyjaśnić.
Często przechowujemy nasze ulubione buty w piwnicy, garażu lub na strychu czekając na kolejną górską wyprawę. W niektórych przypadkach nawet wieloletnie buty mogą nadal wyglądać zupełnie jak nowe. Widok pary klasycznych skórzanych butów może sprawić, że zaczniemy planować kolejną wyprawę w góry. Jednak wyjście z domu z parą starych butów, które nie były noszone przez długi czas, może oznaczać powrót z podeszwami w kawałkach.
Dlaczego? Winowajcą jest hydroliza. Hydroliza to chemiczny rozpad związku w wyniku reakcji z wodą. W naszym przypadku mówimy o poliuretanie (PU). Poliuretan służy do produkcji podeszew środkowych (jest to komponent w środku buta, między podeszwą zewnętrzną a cholewką / wkładką). Z czasem może stopniowo wchłaniać wilgoć i ulegać degradacji. Poliuretan staje się twardszy, bardziej porowaty i w pewnym momencie zaczyna się kruszyć. W skrajnych przypadkach może się całkowicie rozpaść. A jeśli tak się stanie, podeszwa może odpaść z naszych butów.
Poliuretan może mieć bazę estrową lub eterową
Oba związki mają swoje wady i zalety, oferują też różną amortyzację, trwałość, elastyczność, odporność na uderzenia, promieniowanie UV i odporność na drobnoustroje. Większość producentów wysokiej jakości obuwia górskiego i trekkingowego używa poliuretanu na bazie estrów. To najbardziej odpowiedni materiał - pomimo hydrolizy. Zatem wszyscy producenci obuwia borykają się z problemem starzenia się poliuretanu. Irytujące w przypadku hydrolizy jest to, że nie jest ona widoczna z zewnątrz. Pogorszenie następuje od wewnątrz. Nawet nowo wyglądające buty mogą mieć rozpadającą się konstrukcję. Zdecydowanie zaleca się zabranie starych butów na próbne wyjście, zanim założymy je w długą wyprawę, zwłaszcza jeśli buty długi czas spędziły na strychu lub w piwnicy. Wizualna inspekcja nie wystarczy. W kręgach obuwniczych i na forach użytkowników często mówi się, że hydroliza jest spowolniona, gdy buty są regularnie używane. W firmie Hanwag używa się terminu "Standschaden" (pogorszenie warunków przechowywania). To problem, nad którym Hanwag nieustannie pracuje.
Tak czy inaczej, buty górskie i obuwie trekkingowe powinny być możliwie często użytkowane, a nie stać na półce. Co istotne prawidłowe przechowywanie może pomóc w zapobieganiu hydrolizie i opóźnieniu jej występowania. Buty najlepiej przechowywać w suchych, dobrze wentylowanych warunkach. Warto do przechowywania zachować oryginalne kartonowe pudełka w których są otwory wentylacyjne. Ponadto nigdy nie powinny być narażane na działanie wysokich temperatur. Oba te czynniki znacznie przyspieszają proces hydrolizy. Ważne jest również, aby unikać kontaktu z błotem i obornikiem (drobnoustrojami) - szczególnie długotrwałego narażenia. Jeśli zdarzy ci się przejść przez gnojowicę - lepiej zaraz po powrocie ją zmyć. Występują znaczące różnice w momencie rozpoczęcia hydrolizy. Obecnie szacuje się, że zaczyna się od około sześciu, siedmiu lat od wyprodukowania podeszwy środkowej. Warto wziąć pod uwagę, że data produkcji podeszwy może być trochę wcześniejsza niż data zakupu butów. Dodatkowo czas na dostawę podeszwy, składowanie podeszwy i produkcja u producenta oraz dostawa do sprzedawców detalicznych i dalsze przechowywanie mogą się zsumować. Kiedy kupujesz parę nowych butów w sklepie outdoorowym, mogą one leżeć na półce przez kilka miesięcy. Jeśli kupisz buty na wyprzedaży, używane buty na portalach aukcyjnych, buty mogą mieć już kilka lat. Weź to pod uwagę, próbując obliczyć, ile lat mają twoje buty.
Z tego też powodu firma hunt-fish stara się osiągnąć możliwą równowagę pomiędzy bieżącymi stanami magazynowym (błyskawiczna dostawa po zamówieniu) a butami oferowanymi na zamówienie sprowadzanymi bezpośrednio z magazynu producenta. Czasem warto poczekać na dostawę z najnowszej produkcji szczególnie, że są to zakupy dość drogie z przeznaczeniem na minimum klika lat. Jeżeli to tylko możliwe planujmy zakupy butów zauważalnie wcześniej przed planowanymi wyjazdami!
Jeszcze jedna uwaga: podany przez firmę Hanwag czas (6-7 lat) kiedy proces hydrolizy może być już widoczny nie oznacza, że dzieje się tak w każdym przypadku. Mamy wiele sygnałów od naszych klientów, że często podeszwy wytrzymują znacznie dłużej. W ostatnim tygodniu zwrócił się do na klient, który będzie wymieniał podeszwy po około 15-latach używania butów trekkingowych.
Jak chronić buty przed hydrolizą
- Przechowuj buty w ciemnym, suchym i dobrze wentylowanym miejscu.
- Nie używaj do przechowywania szczelnych opakowań typu worki foliowe reklamówki itp.
- Pamiętaj, że hydroliza nie jest widoczna z zewnątrz.
- Trzymaj buty z dala od źródeł ciepła.
- Przetestuj swoje buty, zanim założysz je na długą wymagającą wyprawę.
- Regularnie czyść buty. Gdy zdecydujesz się na dłuższe przechowywanie, buty powinny być suche, czyste a skóra odpowiednio zakonserwowana i zaimpregnowana.
- Po zakończeniu wyprawy zmyj błoto i nawóz czystą wodą.
- Jako wieloletni użytkownik butów trekkingowych mogę podpowiedzieć, że zawsze dla własnego bezpieczeństwa zabieram ze sobą na trudniejsze wyprawy mocną taśmę montażową. Nigdy do butów nie była wykorzystywana, ale kto wie kiedy będzie potrzebna.
Jeśli okaże się jednak, że hydroliza uszkodziła Twoje ulubione buty, nie wszystko jest stracone! Gorsze jakości buty są wykonane w konstrukcji strobelowej i nie zawsze można w tych konstrukcjach problem rozwiązać. Jednak obuwie Hanwag jak również Meindl jest wykonane w konstrukcji cementowej i w każdym momencie, problemu hydrolizy łatwo możemy się pozbyć - dzięki zupełnie nowej podeszwie środkowej i zewnętrznej.
Resume: jak to jest zrobione!
Ogólnie rzecz biorąc, cholewki wytrzymują dłużej niż podeszwy. Po co kupować nową parę butów, skoro można naprawić stare (także jeśli podeszwa jest uszkodzona w wyniku hydrolizy). Po prostu zanieś swoje stare buty do specjalistycznego sprzedawcy Hanwag. Wyślemy je do fabryki producenta, abyś otrzymał całkowicie nowe podeszwy. Autoryzowany sprzedawca będzie w stanie powiedzieć, ile to będzie kosztować. Niestety nie ma możliwości przesłania butów bezpośrednio do fabryki, zawsze musi się to odbyć poprzez autoryzowane serwisy.
Będziesz zaskoczony, jak dobrze wyglądają, gdy je otrzymasz po naprawie. I jak dobrze Ci pasują…
Serwisowa wymiana podeszew obejmuje dodatkowo kilka innych procesów:
- wymianę właściwą podeszew
- wymianę otoka gumowego, jeżeli taki występuje
- wymianę wkładek wewnętrznych
- wymianę sznurowadeł
Więcej na temat serwisowej wymiany podeszew (np. bieżących kosztów) przeczytasz tutaj.
Zakup usługi wymiany podeszew możliwy jest tutaj - Usługa wymiany podeszew w butach Hanwag i Meindl.
Artykuł został opracowany w oparciu o materiały firmy Hanwag